Çekme Testi Mekanik testlerin en temel ve yaygın yöntemlerinden biri olan çekme testi (tensile test), ürün veya hammadde olarak kullanılan metalik malzemelerin dayanım seviyelerini ölçmek için kullanılır. Bu test sayesinde malzemenin kopma mukavemeti, akma sınırı, elastiklik modülü ve % uzama gibi kritik değerleri belirlenebilir. Çekme testi, ISO 9001, EN 1090, ISO 3834 ve CE işaretlemesi gibi kalite sistemlerinde zorunlu raporların başında gelir.
Bu yazıda, çekme testi sürecinin tüm aşamalarını adım adım inceleyecek, numune şekillendirme detaylarından test cihazı kurulumuna, raporlamadan testte yapılan hatalara kadar her ayrıntıya SEO uyumlu olarak yer vereceğiz.
1. Çekme Testi Nedir?
Çekme testi; bir numuneye kontrollü çekme kuvveti uygulanarak malzemenin çekme dayanımını, akma sınırını (Rp0.2), elastik davranış göstermeye başladığı noktayı ve kopma uzamasını belirlemek amacıyla uygulanan standart bir testtir. Genellikle metalik malzemeler, plastikler ve kompozitler üzerinde uygulanır.
Testin yapıldığı cihazlara “Universal Testing Machine (UTM)” denir. Cihaz, belirli bir hızda çekme kuvveti uygular ve numunenin uzamasını grafiksel olarak kaydeder.
çekme testi nedir, tensile test, malzeme dayanım testi, UTM cihazı
2. Kullanılan Standartlar
Çekme testi belirli standartlara göre yapılmak zorundadır.
| Standart | Açıklama |
|---|---|
| EN ISO 6892-1 | Metalik malzemeler için ortam sıcaklığında çekme testi standardı |
| ASTM E8/E8M | Amerikan standardı, yuvarlak ve düz numuneler için |
| EN 10002 | Eski Avrupa standardı, ISO ile yer değiştirdi |
| EN ISO 15614-1 | Kaynak prosedür kalifikasyonları için |
| EN 10204 / 3.1 | Malzeme uygunluk belgelerinde çekme testi zorunluluğu |
EN ISO 6892-1, ASTM E8, çekme testi standardı
3. Numune Alma Kuralları ve Şekilleri
Numune şekli, testin doğruluğu ve tekrarlanabilirliği açısından kritik öneme sahiptir.
| Numune Tipi | Uygulama |
| Düz Çubuk Numune | Levha ve sactan alınan testler için |
| Omuzlu Numune | Tornada işlenmiş yuvarlak çubuklar için |
| Boru Numunesi | Basınçlı kap ve boru testlerinde |
- Numune alma yönü (rulo yönü vs.) mutlaka belirtilmelidir.
- Kesim yöntemi: lazer, plazma veya testere olabilir; test sonucunu etkileyebilir.
SEO Anahtar Kelimeleri: çekme testi numune hazırlama, numune şekli, metal test numunesi
4. Numune Hazırlama Aşamaları
- Kesim: Ürün formuna göre plazma, lazer veya mekanik yöntemlerle
- Talaşlı İşlem: Omuz bölgelerinin torna ile işlenmesi
- Yüzey Hazırlık: Kalıntıların temizlenmesi
- Etiketleme: Numune kimlik numarası, yön ve tarih
Dikkat: Numunede şekil bozukluğu, test sonucunu geçersiz kılabilir.
5. Cihaz Kurulumu ve Test Parametreleri
| Parametre | Değer / Açıklama |
| Kuvvet Aralığı | 10 kN – 1000 kN aralığında test cihazları |
| Yükleme Hızı | EN ISO 6892-1’e göre ayarlanmalı |
| Ekstensometre | Uzama miktarını hassas ölçmek için kullanılır |
Test sırasında grafik çıktısı (Kuvvet-Uzama) alınır.
SEO Anahtar Kelimeleri: çekme testi cihazı, UTM kurulumu, çekme testi parametreleri
6. Test Uygulaması ve Sonuçların Yorumlanması
| Kavram | Tanım |
| Rm (MPa) | Maksimum çekme dayanımı |
| Re (MPa) | Akma sınırı |
| A5 (%) | Kopma anındaki uzama |
Grafiksel analizle birlikte, cihaz otomatik olarak bu değerleri verir.
SEO Anahtar Kelimeleri: çekme testi sonucu, Rm nedir, Re değeri
7. Raporlama ve Belgelendirme
Test sonunda şu bilgiler yer alır:
- Malzeme tipi, numune kodu
- Test tarihi, operatör bilgisi
- Cihaz kalibrasyon durumu
- Çekme kuvveti, uzama, grafik
- Kullanılan standart
Rapor Formatı: EN 10204 / 3.1’e uygun formatta
8. Sık Yapılan Hatalar
- Numune ebatlarının standart dışı olması
- Yanlış yükleme hızı
- Kalibrasyonsuz cihaz kullanımı
- Rapor için yeterli veri kaydedilmemesi
9. Kavi Danışmanlık Hizmetleri
Kavi Danışmanlık, şu alanlarda destek sağlar:
- Çekme testi laboratuvar yönlendirmesi
- CE ve EN 1090 için uygun test planlaması
- Numune alma ve rapor takibi
- ISO 3834 kalite sistemleri için belge uyumu
10. Sonuç
Çekme testi, endüstriyel ürünlerin kalitesini belirleyen en temel testlerden biridir. Numune hazırlığından cihaz kurulumuna, raporlamaya kadar her aşamada standartlara bağlı kalmak, testin geçerliliği için kritik öneme sahiptir.
Kavi Danışmanlık ile şirketiniz çekme testi süreçlerinde zaman kaybı yaşamaz, belgelendirme aşamasında tüm test raporlarını eksiksiz sunabilir.
📞 Bilgi ve Teklif için hemen iletişime geçin:
📲 +90 507 331 01 52
İLETİŞİM ! Hemen Destek AL